ALỤMDI NA NWUNYE NA ỊGBA ALỤKWAGHỊM N’ALA IGBO N’OGE GBOO NA KA Ọ DỊ N’OGE UGBUA

Abstract

Ụmịedemede Alụmdi na nwunye n’ala Igbo dị ọkpọtọrọọkpụ nke na tupu nwoke na nwaanyị ebiri dịka di na nwunye, nwoke ahụ ga-eme ihe n’isi nwaanyị ahụ dịka omenala obodo sịrị dị nke gosiri na ọ lụọla nwaanyị ahụ. Ọ bụkwa eziokwu na ọtụtụ ụmụ nwoke anaghị eme ihe n’isi nwaanyị tupu ha ebiwe obibi di na nwunye mana nke a adabaghị n’usoro omenala ndị Igbo. Nsogbu kpaliri nchọcha a bụ ka ịgba alụkwaghịm na oke esemokwu siri jụpụta n’ọtụtu ezinaụlọ n’oge ugbua. Ebumnuche nchọcha a bụ ịchọpụta etu alụmnwaanyị dị n’oge gboo na ka ọ dị n’oge ugbua, iji mata ihe kpatara oke ịgba alụkwaghịm na oke esemokwu. E ji usoro nchọcha sọvee na ajụjụọnụ e depụtara n’akwụkwọ wee nweta ngwa ọrụ e jiri dee nchọcha a, nke a nyeere nwanchọcha aka ịchọpụta ihe dị iche n’alụmnwaanyị n’oge gboo na n’oge ugbua. Ọ bụ atụtụ kọmplimentariti nke Geoorge Isac wepụtara n’afọ 2000 ka a gbadoro ụkwụ mee nchọcha a. Ndị e jiri mee nchọcha a bụ ụmụnwoke na ụmụnwaanyị ndị lụrụla di na nwunye ọtụtụ afọ. Ihe a chọpụtara gosiri na n’oge gboo a na-agba njụ tupu a lụọ nwaanyị iji mara ma ezinaụlọ na agwa nke nwaanyị a na-achọ ịlụ ọ dịkwa mma. Ma n’oge ugbua, ihe a na-alụzi bụ mma àhụ́ n’agbanyeghị ihe ọjọọ ndị ọzọ dị n’ahụ nwaanyị ma n’ezinaụlọ o siri pụta. A chọpụtakwara na n’oge gboo, ọ bụ iwu na okenye ga-eso ga lụta nwaanyị mana n’oge ugbua, ụfọdụ ebirila be nwoke, mụọ nwa tupu e mewe ihe n’isi nwaanyị ahụ. A tụrụ anya na nchọcha a, ga-eme ka ndị ntorobịa na-alụ nwaanyị n’ụzọ ekwesịghị ekwesi kwusi ya. Site n’ihe a chọpụtara nwa nchọcha na-atụ arọ ka onye ọbụla nwere mmasị ịlụ di na nwunye, were akwụkwọ nchọcha a gụọ n’ihi na ọ ga-abụ ihe ntụzịaka iji belata ịgba alụkwaghịm n’ala Igbo n’oge ugbua.